O wyprawie
- Wędrówka u szczytu Etny - największego wulkanu Europy
- Piesze wędrówki ze wspaniałymi widokami na wulkaniczny krajobraz Wysp Liparyjskich
- Wyśmienita włoska kuchnia i regionalne przysmaki
- Obserwacje erupcji wulkanu Stromboli
- Wszystkie wędrówki zaplanowane są w pobliżu morza i wzdłuż wybrzeża, często po prawie nieuczęszczanych, dziewiczych drogach i ścieżkach Marettimo i Levanzo: dwie, niemal niezamieszkane, najbardziej oddalone i dziewicze wyspy
- Widok na morze z każdej strony: zielone rezerwaty zachodniej Sycylii - Zingaro i Monte Cofano
- Tętniące życiem miasteczka wybrzeża - Trapani i Castellammare del Golfo
- Fascynujące zetknięcie kultury europejskiej i północnoafrykańskiej
Początek wiosny jak w marzeniach! Wybieramy się na słoneczne wędrówki do krainy w prawdziwie kolorowych barwach. Kilkugodzinne wędrówki po łatwych górskich ścieżkach poprowadzą nas do licznych punktów widokowych na Wyspach Liparyskich. Każdego dnia po innej wyspie i cały czas z widokiem na sąsiednie wyspy, a ze szczytów będzie widoczna także Etna i Kalabria. Na piechotę, cały czas pod dominacją Etny, odkryjemy wschód Sycylii, a w szczególności wiejskie okolicę pięknej Taorminy. Będziemy pokonywać kilkugodzinne trasy, z chwilą relaksu np. przy tradycyjnej pasta alla norma lub kieliszku malvesii z Lípari, albo po prostu na dziko w plenerze. Każdy znajdzie dla siebie niezapomniany widok, którym będzie mógł nasycić oczy w ciszy i spokoju. Zatrzymamy się także przy klejnotach lokalnej architektury, spędzimy trochę czasu w prawdziwie południowowłoskich miasteczkach i wioskach. Unikniemy pośpiechu, zyskamy spokój i prawdziwy wypoczynek.
Zorganizowana wycieczka na Wyspy Liparyjskie
Nieopodal wybrzeża Sycylii z błękitnych wód Morza Śródziemnego wynurza się siedem maleńkich bazaltowych wysp. Wyspy Liparyjskie (inaczej: Wyspy Eolskie), dzięki niepowtarzalnym krajobrazom, a przede wszystkim ich wulkanicznemu pochodzeniu, od niedawna znajdują się na liście UNESCO. Ślady aktywności wulkanicznej znajdziemy na każdej wyspie i prawie na każdym kroku. Dwie wyspy udowadniają nam aktywność wulkaniczną w niesamowity sposób: Stromboli, przez swoje regularne erupcje (co mniej więcej 20 minut) i Vulcano poprzez fumarole. Na Eolach panuje łagodniejszy klimat niż w innych częściach Sycylii. Z powodu izolacji w środku Morza Śródziemnego (na archipelagu nie ma żadnego lotniska) do dziś każda z wysp zachowała swoją własną tożsamość. Najpierw poznamy wyspę Lípari, gdzie będziemy spędzimy 5 nocy w przytulnym pensjonacie pośrodku labiryntu wąskich uliczek portowej starówki. Geologicznie, botanicznie i panoramicznie, bardzo ciekawymi lecz zapomnianymi ścieżkami osiągniemy największy szczyt. Miasteczko Lípari jest jedynym miastem na wyspach i stanowi wygodną bazę do odkrywania wyspy Lípari oraz sąsiednich wysp, do których dotrzemy promami i wodolotami. Wędrując wokół wyspy Vulcano, pokochamy lub znienawidzimy zapach siarki. Wyspa Stromboli zachwyci nas swoją mistyką – i to nie tylko pasjonatów wulkanów. Jednym co łączy wszystkie wyspy – szczególnie poza głównym, letnim sezonem - panuje tutaj błoga cisza i spokój. Żadna z wysp Liparyjskich nie została zmieniona przez turystykę masową – zapewne także poprzez brak lotnisk i szerokich piaszczystych plaż. Do prawdziwej, dzikiej przyrody, najczęściej można dotrzeć tylko starymi ścieżkami, które kiedyś służyły skromnym rolnikom i rybakom. Dziś ścieżki te zostały zapomniane nawet przez mieszkańców. Dopiero teraz powoli przybywa tu wędrowców z całego świata, odkrywających stare ścieżki zupełnie od nowa, dla siebie. Obecnie można tu chodzić całymi dniami nie spotykając żadnych turystów.
Wschodnia Sycylia
„Bóg nie wybrałby Palestyny, gdyby zobaczył me królestwo Sycylii” powiedział Fryderyk II Hohenstaufen. Od jego rządów minęły wieki, ale piękno wyspy przetrwało. Także Goethe napisał w liście do matki, że „kraj jest nieopisanie piękny”. Grecy, Fenicjanie, Rzymianie, Arabowie, Normanowie, niemieccy Hohenstaufowie, hiszpańscy Aragończycy i wiele innych (a właściwie to każdy, kto kiedyś pływał po Morzu Śródziemnym) choć raz panował na Sycylii. Oni wszycy wywarli wpływ na dzisiejszą kulturę wyspy. Przez mozaikę kultur i różnorodnych krajobrazów, największa wyspa Morza Śródziemnego jest na tyle różnorodna i ciekawa, że dla wielu to jest raczej „kontynent” niż wyspa. Są tu ruiny starożytnych świątyń, średniowieczne zamki, senne miasteczka przytulone do górskich zboczy i mnóstwo okazałych kościołów. Po powrocie z Wysp Liparyskich na „kontynent sycylijski” spędzimy jeszcze dwie noce w okolicach Taorminy, na wschodnich wybrzeżach Sycylii. Taormina, słynna z efektownie położonego na skalnych stokach Monte Tauro teatr grecki, jest znanym kurortem już od XIX wieku. Wtedy przyjeżdżali tutaj na zimowy wypoczynek arystokraci i artyści. My będziemy tu wędrowali od samego morza przez miasto i średniowieczną wioskę Castelmola nad Taorminą, aż do szczytu Monte Venere, skąd rozciągnie się z wysokosci niemal 900m widok na Etnę i pasmo Peloritani.
Jeśli uważasz, że już bardzo dobrze znasz Włochy, to odwiedź Sycylię, a zobaczysz coś zupełnie innego. Wyspa ta kumuluje bowiem wszystkie włoskie zalety i wady, co daje ciekawą mieszankę doznań i pozostaje w głowach na długi czas.
Prawdziwy raj na skraju Europy: maleńkie Egady i rezerwaty przyrody przy zachodnim krańcu Sycylii.
Krystalicznie czyste, turkusowe morze, zwiedzanie najbardziej oddalonych od Sycylii, nieznanych rajskich wysepek i ostatnich dziewiczych zakątków sycylijskiego wybrzeża.
Ten niewielki i wciąż jeszcze mało znany obszar, wprost stworzony do łatwych wędrówek po górskich szlakach, blisko samego morza, kryje się na zachodzie Sycylii, na „włoskim krańcu świata“. Egady to niewielki, do dziś mało uczęszczany archipelag, nieopodal najbardziej wysuniętego na zachód punktu wyspy. Dla amatorów przyrody wyspy te, to prawdziwy raj - przepełniony spokojem i naturalnie piękny - podobnie jak górzyste odcinki zachodniosycylijskiego wybrzeża.
Egady – archipelag w całości objęty ochroną
Marettimo, Levanzo i Favignana to trzy wysepki między Włochami, a Tunezją. Znajdują się w pobliżu położonych najbardziej na zachód sycylijskich miast portowych: Trapani i Marsala. Zaludnienie wysp jest bardzo niewielkie i wydaje się, że czas stanął tu w miejscu. Te trzy piękności otacza największy, bo obejmujący 54 tysiące hektarów rezerwat przyrody Morza Śródziemnego. Wyjątkowa jest tu także fauna i flora, a cały archipelag znajduje się pod ochroną. My odwiedzimy Marettimo i Levanzo, dwie mniejsze, bardziej odosobnione i dziewicze wyspy. Na obu, oprócz wszechobecnej dzikiej przyrody, znajduje się tylko jedna spokojna wioska złożona wyłącznie z małych domków niczym białe, ustawione obok siebie kostki, przywołujące na myśl bardziej północnoafrykańskie niż włoskie miejscowości. Marettimo to najbardziej odległa wyspa, która zachwyca surowym, górskim krajobrazem i stromymi klifami. Mieszka tu jakieś 700 osób, z których większość żyje z rybołówstwa. Nie ma tu praktycznie żadnych aut ani ulic, podobnie hoteli, zamiast nich czeka tu na nas kilka prywatnych pensjonatów i nieliczne, ale świetne trattorie, gdzie na pewno dostaniemy świeżo złowioną rybę. Wyspa Levanzo ma natomiast zaledwie 6 kilometrów kwadratowych i zamieszkuje ją około 100 osób. Warto tu zajrzeć, aby zaznać spokoju i nacieszyć się życiem cichej wioski lub choć na chwilę zatrzymać się w uroczych zatoczkach. To właśnie tutaj z przywodnikiem zwiedzimy grote z naskalnymi rysunkami sięgającymi czasów paleolitu, jest to ewenement na skalę światową. Poza Włochami, Egady nadal pozostają mało znane, do dziś wyspy te odwiedza niewielu turystów, w tym większość zostaje tu nie dłużej niż jeden dzień. My jednak zostaniemy aż dwa dni, aby naprawdę nacieszyć się magią tego zapomnianego raju.
Zachodnia Sycylia – tam, gdzie góry spotykają morze
W pobliżu historycznego, portowego miasta Trapani, na wysokim wzgórzu, pośrodku pagórkowatego krajobrazu zachodniej Sycylii kryje się imponujące średniowieczne miasteczko Erice. To stąd można podziwiać zalane słońcem, faliste wzgórza oraz wyższe góry zachodniej Sycylii. To także tu daje się zauważyć swoiste zetknięcie kultury europejskiej i północnoafrykańskiej. Na każdym kroku czujemy powiew Afryki Północnej. W tutejszym menu obok spaghetti i cappuccino znajdziemy kuskus i orientalną sałatkę z pomarańczy. Widać to także w lokalnej społeczności, reprezentującej mieszankę różnych kręgów kulturowych, w samym środku regionu Morza Śródziemnego. Tutejsza ludność sama często podkreśla, że do Rzymu jest stąd trzykrotnie dalej, niż do Afryki i to nie tylko w sensie geograficznym.
Tutejszy teren jest bardzo zróżnicowany – miejscami zupełnie płaski, gdzie indziej pagórkowaty, a nawet górzysty. Strome skaliste zbocza gór przecinają zwłaszcza wybrzeża północno-zachodniej Sycylii, tak jak w Parku Krajobrazowym „Zingaro” oraz drugim – obejmującym wysuniętą w morze górę „Monte Cofano”. Zwiedzimy je oba. Nie tylko dziewicza przyroda, ale także tętniące życiem Palermo i nieco mistyczne Trapani stanowić będą ważne punkty na mapie naszej podróży. Już starożytni Grecy wykorzystywali Trapani jako port dla Erice. Na koniec naszej podróży odwiedzimy jeszcze opuszczony niegdyś, zabytkowy majątek ziemski oraz ekologiczną winiarnię, gdzie skosztujemy nie tylko wina marsala. W porze obiadowej wspólnie z gospodarzami skosztujemy sycylijskich specjałów regionu okraszonych historią, tutejszej uprawy winorośli oraz lokalną gościnnością.
Program
Dzień 1 Wylot z Warszawy/Krakowa do Katanii
Przelot z Warszawy/Krakowa do Katanii i transfer do hotelu w Katanii. Krótki spacer po mieście lub po plaży (w zależności od lokalizacji hotelu).
Dzień 2 Powitanie na Lipari
Rano wyjedziemy z Katanii do portu w Milazzo, skąd ruszamy wodolotem (1 godzina) na wyspę Lípari. Zakwaterowanie w pensjonacie. Wędrówka na Monterosa – szczyt z dobrym widokiem na Lípari (289 m n.p.m.).
Czas wędrówki: ok. 2 godziny | Suma podejść: ok. 300 m | Suma zejść: ok. 300 m | Długość trasy: ok. 6 km
Dzień 3 Magia Stromboli
Rano czas wolny w Lípari (możliwość m.in. zwiedzenia muzeum archeologicznego oraz geologicznego w cytadeli Lípari). W południe przepłyniemy na Stromboli (ok. 2 godziny), po drodze (w zależności od warunków atmosferycznych) podziwiamy wulkaniczny fenomen „gotującego się morza” przy grotach morskich w Panarea. Popołudniu wdrapiemy się wraz z wulkanologiem na do punktu widokowego na krater i sciara del fuoco (pole lawy). Usytuowany jest pomiędzy kraterem a wybrzeżem, na wysokości 400 m n.p.m., ok. 1 km od widocznego miejsca erupcji. Po zachodzie słońca przy kraterze czeka na nas spektakl ognia: zobaczymy kilka erupcji wulkanu Stromboli. Po zmroku zejdziemy do miejscowości Stromboli. Z powrotem na wyspę Lípari dopłyniemy około północy.
Czas wędrówki: ok. 5 godzin | Suma podejść: ok. 500 m | Suma zejść: ok. 500 m | Długość trasy: ok. 8 km
W przypadku złej pogody lub nadmiernej aktywności wulkanu program dzisiejszego dnia może ulec zmianie.
Dzień 4 Po zapomnianych ścieżkach Lipari
Jedziemy do wioski Quattropani, skąd poprzez szczególnie panoramicznie położone sanktuarium Chiesa Vecchia, wejdziemy na Monte Chirica (602 m n.p.m.) najwyższy punkt wyspy. Stąd zobaczymy Etnę i Półwysep Apeniński. Przez dolinkę kaolinu i siarki dotrzemy do wybrzeża, gdzie wiedzie piękny szlak do antycznych term San Calogero.
Czas wędrówki: ok. 5 godzin | Suma podejść: ok. 550 m | Suma zejść: ok. 600 m | Długość trasy: ok. 13 km
Dzień 5 Wyspa Vulcano o zapachu siarki
Płyniemy na wyspę Vulcano (20 minut), gdzie zdobędziemy wulkan (siedzibę starożytnego boga Wulkana) i okrążymy krater (388 m n.p.m.). Przejdziemy wokół krateru i zobaczymy dymiące wulkaniczne fumarole. Popołudniu odpoczynek na plaży z gejzerami lub piknik na czarnej piaszczystej plaży. Chętni mogą udać się na spacer do niewielkiego wulkanu pobocznego „Vulcanello”.
Czas wędrówki: ok. 3 godziny | Suma podejść: ok. 400 m | Suma zejść: ok. 400 m | Długość trasy: ok. 7 km
W przypadku nadmiernej aktywności wulkanu program dzisiejszego dnia może ulec zmianie.
Dzień 6 Castelmola i Taormina
Żegnamy się z Wyspami Liparyjskimi, przepłyniemy wodolotem na Sycylię (ok. 1 godzina) i przejedziemy na wschodnie wybrzeże Sycylii w okolicę pięknego miasteczka Taormina. Samo serce Taorminy osiągniemy na piechotę panoramicznym szlakiem, który rozpocznie się w średniowiecznej wiosce Castelmola, położonej na zboczu góry nad samym miastem. W Taorminie zwiedzimy historyczne centrum, park miejski. Dla zainteresowanych w czasie wolnym będzie możliwość zwiedzenia indywidualnie słynnego greckiego amfiteatru. Nocleg w hotelu na stoku Etny.
Dzień 7 Księżycowy krajobraz pod szczytem Etny
Dziś wybierzemy się na wędrówkę tam, gdzie ziemia pokryta jest zastygłą lawą i pyłem wulkanicznym. Etna jest najwyższym i największym czynnym wulkanem na terenie Europy liczącym 3357 metrów wysokości. Najpierw busem dotrzemy do wysokosci ok. 1800 m n.p.m. do punktu wyjścia na wedrówkę w okolicy Etna Sud lub Piano Provenzana (zależnie od pory roku i pogody). W jej trakcie będziemy mieli widoki na pobliski szczyt Etny. Przejdziemy względnie łatwym szlakiem po zastyglej lawie i pyle wulkanicznym. Nocleg w okolicy Fiumefreddo di Sicilia .
Czas wędrówki: ok. 4 godziny | Suma podejść: ok. 150 m | Suma zejść: ok. 550 m | Długość trasy: ok. 15 km
Dzień 8 Przejazd z Katanii do Castellammare del Golfo
Przejazd z Katanii do Palermo i wspólnie z grupą do Castellammare del Golfo.
Dzień 9 Zingaro: tam, gdzie góry spotykają morze
Wszechobecny widok na morze, ukryte zatoczki (które jeszcze jesienią zapraszają do kąpieli), kwitnące zbocza (te najbardziej zachwycają wiosną) oraz kilka gajów palm karłowatych czeka na nas w tym dniu, raz szerokich i płaskich, raz stromych i kamienistych ścieżkach. Także tutaj odnajdziemy ostatni tak duży, nietknięty przez cywilizację odcinek wybrzeża północnozachodniej Sycylii. Już w roku 1981 Park Naturalny Zingaro stał się pierwszym rezerwatem naturalnym Sycylii, jako wynik skutecznych protestów obrońców przyrody przeciwko budowie planowanej tutaj drogi. Dzięki temu do dziś tutejsi wędrowcy mogą cieszyć się klifowymi wybrzeżami tego położonego na uboczu regionu na północnym zachodzie Sycylii. Na wspólną kolację możemy się udać do restauracji w porcie Castellammare. Nocleg w pensjonacie w Castellammare del Golfo.
Czas wędrówki: ok. 6/7 godzin | Suma podejść: ok. 690 m | Suma zejść: ok. 710 m | Dystans: ok 12 km
Dzień 10 Monte Pellegrino i Palermo - z gór do miasta
Palermo bez wątpienia jest jedną z najatrakcyjniejszych metropolii świata. My jednak nie nastawiamy się na zwiedzanie zabytków tego miasta, lecz wyruszymy od razu na szlaki Monte Pellegrino (zwanej „górą pielgrzymów”). Droga pielgrzymkowa wiedzie do góry od samego miasta, z pieknymi widokami na port. Na szczycie odwiedzimy Sanktuarium św. Rozalii (patronki miasta Palermo), zwiedzimy kapliczkę i grotę św. Rozalii. Po drugiej stronie Góry Pellegrino, będziemy mieli piękny widok na część willową kurortu wybrzeża Mondello. Wieczorem wpadniemy do centrum Palermo na wspólny spacer przez historyczne centrum miasta.
Czas I wędrówki: ok. 3 godzin | Suma podejść: ok. 130 m | Suma zejść: ok. 130 m | Dystans: ok 5 km
Czas II wędrówki: ok. 4 godzin | Suma podejść: ok. 450 m | Suma zejść: ok. 90 m | Dystans: ok 8 km
Dzień 11 Marettimo - przez dziką wyspę po dzikich ścieżkach
Przejazd promem lub wodolotem na najbardziej odległą wyspę Egadów trwa nieco ponad godzinę. Już dopływając, zobaczymy daleko na zachód wyspę z jej charakterystycznymi stromymi zboczami wapiennymi. Tuż po przybyciu znajdziemy jeszcze czas, aby rozejrzeć się po tutejszej, spokojnej wiosce, wstąpić na kawę z widokiem na turkusowe morze lub na lampkę wina marsala. Po południu udamy się na wędrówkę w bardziej dziewicze, niezamieszkane południe wyspy, gdzie na szlaku będziemy niemalże sami. Tym łatwiej będzie nacieszyć oko widokiem z położonego na wysokości 500 metrów szczytu góry, który ciągnie się z południa na północ wyspy. Nocleg w pensjonacie w wiosce Marettimo.
Czas wędrówki: ok. 5/6 godzin | Suma podejść: ok. 700 m | Suma zejść: ok. 700 m | Dystans: ok 10 km
Dzień 12 Na najwyższy szczyt wyspy Marettimo
Rozochoceni poprzednim dniem, pokonując momentami strome zbocza na przepięknym szlaku wzdłuż wybrzeża, który pod koniec przeobrazi się w górską ścieżkę, udamy się na najwyższy, położony na wysokości prawie 700 m szczyt wyspy, czyli Pizzo Falcone, ciesząc się przy tym wspaniałą wędrówką. Przy bardzo dobrej widoczności zobaczymy stąd nawet wybrzeża Tunezji. Już starożytni Rzymianie doceniali ten widok na Morze Śródziemne. Schodząc tutejszym zboczem natkniemy się na pozostałości rzymskich budowli, z których kontrolowano drogę morską z Rzymu do Kartaginy. Niesamowitym przeżyciem będzie dla nas także powolna wędrówka w dół, po wijącej się niczym serpentyna drodze, która zaprowadzi nas do przywołujących na myśl, zabudowań Afryki Północnej, białych domków, wyglądających z oddali niczym poprzyklejane do siebie kostki do gry. Nocleg w pensjonacie w wiosce Marettimo.
Czas wędrówki: ok. 5 godzin | Suma podejść: ok. 700 m | Suma zejść: ok. 700 m
Opisana powyższa wędrówka może stanowić dla niektórych spore wyzwanie i konieczność przejścia momentami po stromych zboczach. Alternatywę stanowi trwająca pół dnia wycieczka na łodzi rybackiej (opcjonalnie, koszt ok. 25 EUR, tylko przy spokojnym morzu), w trakcie której można podziwiać morskie groty odległego zachodniego wybrzeża. Można także poświęcić ten dzień na rozkoszowanie się spokojem tutejszej wioski.
Dzień 13 Dzień na wyspie Levanzo – wycieczka do naskalnych rysunków
Rano udamy się na sąsiednią wysepkę Levanzo. Po przerwie na kawę w malowniczo położonej wiosce (dolce vita!) wyruszymy pieszo, aby podziwiać tę niemal wolną od samochodów wyspę. Nasza droga poprowadzi najpierw do odkrytej dopiero w 1950 roku Grotta del Genovese, gdzie przy wejściu do jaskini lokalny przewodnik z Levanzo pokaże nam i objaśni naskalne rysunki z epoki paleolitu i neolitu. Zaraz po tym czekają na nas piękne ścieżki wzdłuż wybrzeża z widokiem na sąsiadujące wyspy. Po południu wrócimy wodolotem lub promem do Trapani, żegnając się z pięknymi Egadami. Nocleg w historycznym centrum Trapani.
Czas wędrówki: ok. 4 godzin | Suma podejść: ok. 300 m | Suma zejść: ok. 300 m | Dystans: ok 10 km
Dzień 14 Erice i Monte Cofano
Naznaczone średniowiecznymi wpływami miasteczko Erice, położone na szczycie góry o tej samej nazwie - Monte Erice - widać już z oddali. Przejdziemy się wąskimi uliczkami wzdłuż licznych zabytkowych domów, uroczych kościółków i ukwieconych podwórzy. Tutejsze cukiernie kuszą sycylijskimi specjałami, skosztujemy więc słodkich cannoli lub weźmy kilka na wynos, aby posilić się w trakcie spaceru. Znajdziemy także czas na zobaczenie zamku w Erice z ruinami świątyni Wenus, skąd będziemy mogli podziwiać widok na morze. Spojrzymy również na strome zbocza zachodniosycylijskiego wybrzeża oraz Monte Cofano, które wypełnią nam dzisiejsze popołudnie. Nasz cel: okrążyć strome marmurowe zbocza przylądka i szczytu Monte Cofano. Nasza droga, momentami nad samym brzegiem morza, prowadzi przez gaje palm karłowatych, ale także takie atrakcje jak: warowne wieże z czasów panowania Hiszpanów, prehistoryczna grota czy ruiny dawnej „tonnara” (miejsce połowu i przetwarzania tuńczyka). Nocleg w historycznym centrum Trapani.
Czas wędrówki: ok. 4 godzin | Suma podejść: ok. 300 m | Suma zejść: ok. 300 m | Dystans: ok 8 km
Dzień 15 Powrót do Polski
Transfer na lotnisko w Palermo i powrót do Krakowa (Warszawy Modlin w zależności od dostępnych połączeń).